Γράφει ο Χρήστος Ηλ. Τσίχλης Δικηγόρος Αθηνών-Συνταγματολόγος-Νομικός συνεργάτης Οικουμενικού Πατριαρχείου για την Ελλάδα-Συνήγορος Αμερικανικού Δημοκρατικού Κόμματος στην Ελλάδα-Δ.Σ. Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δήμου Αθηναίων-Δ.Σ. ιδρύματος Μπότσαρη.
Τα αποτελέσματα της φετινής απογραφής πληθυσμού, θα επιφέρουν την κατάργηση πολλών τοπικών συμβουλίων κοινοτήτων- χωριών. Θεωρείται δεδομένο πως στην πλειονότητα των χωριών της χώρας μας, ο πληθυσμός θα έχει μειωθεί ακόμη περισσότερο τη δεκαετία 2011-2021, κάτι που θα αποτυπωθεί εύγλωττα στην φετινή απογραφή πληθυσμού 2021.Την ίδια ώρα, χωριά που διατηρούσαν μέχρι την απογραφή του 2011 τριψήφιο αριθμό κατοίκων, έχουν δει τον πληθυσμό τους να μειώνεται αισθητά την 20ετία 1991-2011 και θεωρείται δεδομένο πως η τάση μείωσης του πληθυσμού δεν μπορεί εύκολα να αντιστραφεί. Το ελληνικό δημόσιο καταβάλει έξοδα παράστασης (μηνιαίο “μισθό”) από τον κρατικό προϋπολογισμό, στους προέδρους κοινοτήτων χωριών, οι οποίοι αποτελούν γνωμοδοτικα μονάχα όργανα και σύμφωνα με το Υπουργείο εσωτερικών, δεν δικαιολογείται η σπατάλη δημοσίου χρήματος, σε εποχή οικονομικής κρίσης, την στιγμή που ο πληθυσμός των χωριών, μειώνεται με δραματικούς ρυθμούς και υφίσταται αρμόδιος Αντιδήμαρχος , υπάλληλοι και τεχνική υπηρεσία του Δήμου.
Ως προς την νομιμότητα και νομιμοποίηση των προέδρων χωριών, Η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής, έκρινε αντισυνταγματική την υποχρεωτική εκλογική συνεργασία του υποψήφιου Προέδρου Δημοτικής Κοινότητας με δημοτικό Συνδυασμό, και τον αποκλεισμό της δυνατότητας υποβολής ανεξάρτητης υποψηφιότητας.
Η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής, έχει επανειλημμένα κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου, για τους εκλογικούς καταλόγους χωριών, που χρειάζονται αναθεώρηση, γιατί περιλαμβάνουν αποβιώσαντες συνανθρώπους, διπλοεγγεγραμμένους και μόνιμους κατοίκους εξωτερικού.
Πέρα από το νομικό ζήτημα που προκύπτει, αποτελεί προσβολή μνήμης νεκρών, όταν περιλαμβάνονται στους εκλογικούς καταλόγους νεκροί ως ζώντες ενεργοί πολίτες και ταυτόχρονα πλαστή εικόνα για τους πραγματικούς εγγεγραμμένους.
Απόφαση Συμβουλίου της Επικρατείας
Εκτός από την μείωση του πληθυσμού χωριών, που θα αποτυπωθεί στην απογραφή, το Συμβούλιο της Επικρατείας, αποφάσισε την ακύρωση εκλογής προέδρων κοινοτήτων, ως Αντισυνταγματική. Η ακυρότητα εκλογής προέδρων κοινοτήτων, δεν θα επηρεάσει τις αποφάσεις που υπέγραψαν μέχρι σήμερα και η απόφαση θα έχει ισχύ από την καθαρογραφή- δημοσίευση της απόφασης. Ο νόμος προέβλεπε ότι πρόεδρος τοπικής κοινότητας, εκλέγεται ο πρώτος σε σταυρούς προτίμησης με τον πλειοψηφών συνδυασμό στο συγκεκριμένο χωριό, με την απαραίτητη προϋπόθεση ότι αμέσως μετά θα ακολουθήσει νέα εκλογική διαδικασία εντός του τοπικού συμβουλίου, μεταξύ του πρώτου συμβούλου από τον πρώτο συνδυασμό και του πρώτου συμβούλου από τον δεύτερο συνδυασμό, με την ψήφο των μελών του συμβουλίου, με μυστική ψηφοφορία. Η νέα κυβέρνηση τροποποίησε τον ανωτέρω νόμο και κατήργησε την δεύτερη εκλογική διαδικασία εντός του συμβουλίου, ενώ είχαν ήδη ολοκληρωθεί οι δημοτικές εκλογές και οι νέοι τοπικοί άρχοντες θα αναλάμβαναν καθήκοντα τον Σεπτέμβριο. Οπότε τον Σεπτέμβριο, οι νέοι τοπικοί άρχοντες, ανέλαβαν καθήκοντα, χωρίς να ακολουθήσουν την δεύτερη εκλογική διαδικασία εντός του συμβουλίου με μυστική ψηφοφορία. Το Συμβούλιο της Επικρατείας αποφάσισε ότι οι δημοτικές εκλογές, διεξήχθησαν ενώ ο κόσμος γνώριζε ότι θα ακολουθήσει νέα, δεύτερη εκλογική διαδικασία εντός του συμβουλίου και η κυβέρνηση τροποποίησε τον νόμο εκλογής προέδρων, αφού είχαν ολοκληρωθεί οι εκλογές, χωρίς την λαϊκή βούληση και κατά συνέπεια, κατά παράβαση της λαϊκής βούλησης. Η τροποποίηση του νόμου, μετά τις δημοτικές εκλογές, παραβιάζει τα δικαιώματα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι, καθώς και τις αρχές της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης της λαϊκής θέλησης, ως έκφρασης της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας, και της ισότητας των όρων του εκλογικού ανταγωνισμού, σύμφωνα με τα άρθρα 1, 4, 5, 51, 52 και 102 του Συντάγματος . Το Γ΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας με την υπ΄ αριθμ. 2366/2021 απόφασή του (πρόεδρος Δημήτριος Σκαλτσούνης και εισηγητής ο πάρεδρος Ανδρέας Χρυσικόπουλος), έκρινε κατά πλειοψηφία, ότι είναι αντισυνταγματική η μεταβολή του τρόπου ανάδειξης του προέδρου δημοτικού συμβουλίου Κοινότητας άνω των 300 κατοίκων αμέσως μετά τις δημοτικές εκλογές της 26ης Μαΐου και της 2ας Ιουνίου 2019, σύμφωνα με τους νόμους 4623/2019 και 4625/2019, που αφορούν τις εκλογές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Συγκεκριμένα, κρίθηκε ότι οι σχετικές διατάξεις των νόμων 4623/2019 και 4625/2019, κατά το μέρος που καταλαμβάνουν την αμέσως επόμενη των εκλογών της 26.5.2019 δημοτική περίοδο (1.9.2019 – 31.12.2023), παραβιάζουν τα δικαιώματα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι, καθώς και τις αρχές της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης της λαϊκής θέλησης, ως έκφρασης της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας, και της ισότητας των όρων του εκλογικού ανταγωνισμού, σύμφωνα με τα άρθρα 1, 4, 5, 51, 52 και 102 του Συντάγματος, δεδομένου ότι τόσον οι εκλογείς όσο και οι εκλεγέντες κατά τις εν λόγω εκλογές σύμβουλοι κοινότητας είχαν συνεκτιμήσει, για τη διαμόρφωση της εκλογικής τους βούλησης, την καταργηθείσα προγενέστερη ρύθμιση του νόμου 4604/2019.
