Κάτω από τα γαλαζοπράσινα νερά της λίμνης Οχρίδας, του «μαργαριταριού των Βαλκανίων», οι επιστήμονες ανακάλυψαν αυτό που μπορεί να είναι μία από τις πρώτες εγκατεστημένες κοινότητες της Ευρώπης και προσπαθούν να λύσουν το μυστήριο γιατί κρύφτηκε πίσω από ένα φρούριο με αμυντικά καρφιά.
Ένα τμήμα της αλβανικής όχθης της λίμνης φιλοξενούσε κάποτε έναν οικισμό με πασσαλόπηκτα σπίτια πριν από περίπου 8.000 χρόνια, πιστεύουν οι αρχαιολόγοι, καθιστώντας τον το αρχαιότερο παραλίμνιο χωριό στην Ευρώπη που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα.
Οι ραδιοχρονολογήσεις από την περιοχή τοποθετούν την χρονολόγηση μεταξύ 6000 και 5800 π.Χ.
«Είναι αρκετές εκατοντάδες χρόνια παλαιότερος από τους μέχρι τώρα γνωστούς τόπους κατοίκησης σε λίμνες στις περιοχές της Μεσογείου και των Άλπεων», δήλωσε ο Άλμπερτ Χάφνερ, καθηγητής αρχαιολογίας από το Πανεπιστήμιο της Βέρνης της Ελβετίας.
«Από όσο γνωρίζουμε, είναι η αρχαιότερη στην Ευρώπη», δήλωσε στο AFP.
Τα αρχαιότερα άλλα τέτοια χωριά ανακαλύφθηκαν στις ιταλικές Άλπεις και χρονολογούνται γύρω στο 5000 π.Χ., δήλωσε ο ειδικός στις ευρωπαϊκές νεολιθικές λιμναίες κατοικίες.
Ο Χάφνερ και η ομάδα του από Ελβετούς και Αλβανούς αρχαιολόγους έχουν περάσει τα τελευταία τέσσερα χρόνια πραγματοποιώντας ανασκαφές στο Λιν στην αλβανική πλευρά της λίμνης Οχρίδας, η οποία εκτείνεται στα ορεινά σύνορα της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας.
Ο οικισμός πιστεύεται ότι φιλοξενούσε 200 έως 500 κατοίκους, με σπίτια χτισμένα σε πασσάλους πάνω από την επιφάνεια της λίμνης ή σε περιοχές που πλημμύριζαν τακτικά από την άνοδο των υδάτων.
Φρούριο από καρφιά
Το φρούριο αποκαλύπτει σιγά-σιγά μερικά εκπληκτικά μυστικά.
Κατά τη διάρκεια μιας πρόσφατης κατάδυσης, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ο οικισμός ήταν οχυρωμένος με χιλιάδες σανίδες με καρφιά που χρησιμοποιούνταν ως αμυντικά οδοφράγματα.
«Για να προστατευτούν με αυτόν τον τρόπο, έπρεπε να κόψουν ένα δάσος», δήλωσε ο Χάφνερ.
Ωστόσο, ίσως οι κάτοικοι του χωριού είχαν ανάγκη να κατασκευάσουν τόσο εκτεταμένες οχυρώσεις για να αμυνθούν; Οι αρχαιολόγοι εξακολουθούν να αναζητούν απάντηση στο δυσεπίλυτο ερώτημα.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι περίπου 100.000 καρφιά καρφώθηκαν στον πυθμένα της λίμνης ανοιχτά της Λιν, με τον Χάφνερ να χαρακτηρίζει την ανακάλυψη «πραγματικό θησαυρό για την έρευνα».
Η λίμνη Οχρίδα είναι μία από τις παλαιότερες λίμνες στον κόσμο και υπάρχει για περισσότερα από ένα εκατομμύριο χρόνια.
Με τη βοήθεια επαγγελματιών δυτών, οι αρχαιολόγοι έψαχναν τον πυθμένα της λίμνης, αποκαλύπτοντας συχνά απολιθωμένα κομμάτια ξύλου και πολύτιμα κομμάτια βελανιδιάς.
«Σαν ελβετικό ρολόι»
Η ανάλυση των δακτυλίων των δέντρων βοηθά την ομάδα να ανασυνθέσει την καθημερινή ζωή των κατοίκων της περιοχής, παρέχοντας «πολύτιμες πληροφορίες για τις κλιματικές και περιβαλλοντικές συνθήκες» της εποχής, δήλωσε ο Αλβανός αρχαιολόγος Άντριαν Αναστάσι.
«Η βελανιδιά είναι σαν ελβετικό ρολόι, πολύ ακριβές, σαν ημερολόγιο», δήλωσε ο Χάφνερ.
«Προκειμένου να κατανοήσουμε τη δομή αυτού του προϊστορικού χώρου χωρίς να τον καταστρέψουμε, διεξάγουμε πολύ προσεκτική έρευνα, κινούμενοι πολύ αργά και πολύ προσεκτικά», πρόσθεσε ο Αναστάσι, ο οποίος ηγείται της ομάδας των Αλβανών ερευνητών.
Η πλούσια βλάστηση στην περιοχή καθιστά τις εργασίες επίπονα αργές κατά καιρούς.
«Το να χτίσουν το χωριό τους πάνω σε πασσάλους ήταν ένα πολύπλοκο έργο, πολύ περίπλοκο, πολύ δύσκολο, και είναι σημαντικό να καταλάβουμε γιατί αυτοί οι άνθρωποι έκαναν αυτή την επιλογή», δήλωσε ο Αναστάσι.
Προς το παρόν, οι επιστήμονες λένε ότι είναι δυνατόν να υποθέσουμε ότι το χωριό βασιζόταν στη γεωργία και τα εξημερωμένα ζώα για την τροφή.
«Βρήκαμε διάφορους σπόρους, φυτά και τα οστά άγριων και εξημερωμένων ζώων», δήλωσε ο Ιλίρ Τζέπαλι, Αλβανός καθηγητής αρχαιολογίας που εργάζεται στην περιοχή.
Θα χρειαστούν όμως άλλες δύο δεκαετίες για να εξερευνηθεί και να μελετηθεί πλήρως ο χώρος και να εξαχθούν τελικά συμπεράσματα.
Σύμφωνα με τον Αναστάσι, κάθε ταξίδι ανασκαφής αποδίδει πολύτιμες πληροφορίες, επιτρέποντας στην ομάδα να συνθέσει μια εικόνα της ζωής στις ακτές της λίμνης Οχρίδας πριν από χιλιάδες χρόνια, δηλαδή από την αρχιτεκτονική των κατοικιών μέχρι τη δομή της κοινότητάς τους.
«Πρόκειται για βασικές προϊστορικές τοποθεσίες που παρουσιάζουν ενδιαφέρον όχι μόνο για την περιοχή αλλά και για ολόκληρη τη νοτιοδυτική Ευρώπη», δήλωσε ο Χάφνερ.
Πηγή: AFP
