Η μεγαλύτερη κλοπή μουσείου στην Ιστορία δεν απαιτούσε ένα πονηρό σχέδιο ή έμπειρους επαγγελματίες που να ξέρουν πώς να εξαπατούν τα συστήματα ασφαλείας και να περνούν απαρατήρητοι. Οι εγκληματίες τα κατάφεραν με έναν αναπτήρα, μια υδραυλική σφήνα κι ένα τσεκούρι. Και αυτά ήταν κάτι παραπάνω από αρκετά. Ας δούμε πώς έκλεψαν τους θησαυρούς των Σαξόνων βασιλιάδων αξίας ενός δισεκατομμύριου ευρώ.
Στις 25 Νοεμβρίου 2019 στις 4:00 το πρωί σημειώθηκε ληστεία στο πρώην βασιλικό κάστρο στη Δρέσδη της Γερμανίας. Οι κλέφτες έβαλαν φωτιά σε έναν ηλεκτρολογικό πίνακα που βρισκόταν εκεί κοντά. Το ρεύμα έπεσε, ο συναγερμός σταμάτησε να λειτουργεί, τα φώτα έσβησαν και ο δρόμος βυθίστηκε στο σκοτάδι.
Δύο κακοποιοί έσπασαν τις ράβδους που κάλυπταν ένα από τα παράθυρα του πρώτου ορόφου και μπήκαν στο περίφημο θησαυροφυλάκιο Grünes Gewölbe. Εκεί φυλασσόταν μια συλλογή από κοσμήματα του εκλέκτορα της Σαξονίας, Αυγούστου του Ισχυρού και των απογόνων του, η οποία ήταν διάσημη σε όλη την Ευρώπη ακόμη και την εποχή του Πέτρου Α’.
Στο σκοτάδι, οι κλέφτες έριξαν κάτω ένα διαμαντένιο κουτί, αλλά αποφάσισαν να μην τους αποσπάσει την προσοχή και πήγαν αμέσως στο διπλανό δωμάτιο. Εκεί, χωρίς να χάσουν λεπτό, έσπασαν τρεις προθήκες και άρχισαν να βγάζουν τα εκθέματα. Οι πολύτιμοι λίθοι έπεσαν στο πάτωμα, αλλά δεν έδωσαν σημασία: Ήξεραν ότι δεν μπορούσαν να τα μεταφέρουν όλα.
Κατά τη διάρκεια της κλοπής, όπως πάντα, βρίσκονταν σε υπηρεσία δύο φρουροί. Παρατηρώντας τους κακοποιούς στις οθόνες τους, ακολούθησαν τις οδηγίες: Κλείδωσαν και κάλεσαν την αστυνομία. Πραγματικά δεν άξιζε να το παίξουν ήρωες: Οι εγκληματίες είχαν περίστροφο και πιστόλι με σιγαστήρα, ενώ οι φύλακες δεν είχαν τίποτα!
Οι κλέφτες χρειάστηκαν μόνο οκτώ λεπτά για να λεηλατήσουν το θησαυροφυλάκιο. Στη συνέχεια, βγήκαν από το ίδιο παράθυρο στον δρόμο, μπήκαν σε ένα Audi που τους περίμενε και εξαφανίστηκαν. Σε ένα υπόγειο γκαράζ λίγα χιλιόμετρα από το κάστρο, οι κλέφτες επιβιβάστηκαν σε ένα άλλο αυτοκίνητο, βαμμένο για να μοιάζει με ταξί! Πριν φύγουν, έριξαν βενζίνη στο Audi και έβαλαν φωτιά.
Κλοπή αντικειμένων αξίας 1 δισ. ευρώ
Η αστυνομία έφτασε στο μουσείο πέντε λεπτά μετά την κλήση, αλλά οι κακοποιοί κατάφεραν να διαφύγουν νωρίτερα. Σύντομα, ήρθαν οι πρώτες αναφορές για το αυτοκίνητο με το οποίο διέφυγαν οι εγκληματίες και στη συνέχεια για τη φωτιά στο υπόγειο γκαράζ. Δυστυχώς η αστυνομία δεν είχε χρόνο να τους προλάβει ή να τους αναχαιτίσει στα περίχωρα της πόλης.
Συνολικά 21 εκθέματα εξαφανίστηκαν από τις σπασμένες προθήκες – ήταν διακοσμημένα με 4.300 διαμάντια και πολλούς άλλους πολύτιμους λίθους. Μεταξύ άλλων, έκλεψαν μια καρφίτσα της βασίλισσας Αμαλίας Αυγούστα, αποτελούμενη από 660 πολύτιμους λίθους, και μια πόρπη του βασιλιά Φρειδερίκου Αυγούστου Α’ με 15 μεγάλα διαμάντια και 100 μικρότερες πέτρες. Το σαξονικό λευκό διαμάντι –ένας πολύτιμος λίθος σπάνιας καθαρότητας 49 καρατίων– έχει επίσης εξαφανιστεί.
Δεν είναι τόσο εύκολο να εκτιμηθεί η αξία των κλοπιμαίων. «Δεν μπορούμε να δώσουμε την ακριβή αξία των κλεμμένων κοσμημάτων, επειδή δεν μπορούν να πωληθούν» δήλωσε η Μάριον Άκερμαν, διευθύντρια των Κρατικών Συλλογών Τέχνης της Δρέσδης, αμέσως μετά την κλοπή.
Τα πιο πολύτιμα αντικείμενα δεν ήταν καν ασφαλισμένα. Αυτό, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών της Σαξονίας, ήταν μια συνήθης πρακτική, αφού το κόστος ασφάλισης σε τέτοιες περιπτώσεις υπερβαίνει την πιθανή ζημιά.
Ωστόσο, παρουσιάστηκαν ορισμένες εκτιμήσεις. Η γερμανική εφημερίδα Bild ισχυρίστηκε ότι οι κλεμμένοι θησαυροί θα μπορούσαν να αξίζουν έως και ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Τέτοια ζημιά δεν έχει προκληθεί από καμία κλοπή μουσείου στην Ιστορία. Ένα πιο μικρό ποσό εμφανίζεται στα δικαστικά έγγραφα. Σύμφωνα με τεκμήρια, η ασφαλισμένη αξία των κλεμμένων είναι 113,8 εκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, δεν είναι σαφές εάν περιλαμβάνει ανασφάλιστα αντικείμενα.
Ακόμη και αν η εκδοχή της Bild είναι σωστή, κανείς δεν θα έδινε στους κλέφτες ένα δισεκατομμύριο ευρώ.
Τα κοσμήματα του μουσείου είναι αναγνωρίσιμα, επομένως δεν μπορούν να πωληθούν μέσω νόμιμων διαύλων. Και στη μαύρη αγορά, οι αγοραστές δεν θα είναι πρόθυμοι να πληρώσουν ολόκληρο το αντίτιμό τους.
«Τα κλεμμένα αντικείμενα δεν μπορούν να δοθούν στα παιδιά ως κληρονομιά, δεν μπορούν να παρουσιαστούν» εξηγεί ο Ολλανδός κριτικός τέχνης Άρθουρ Μπραντ, ο οποίος έχει κάνει καριέρα στην αναζήτηση κλεμμένων έργων τέχνης. Ως αποτέλεσμα, το λάφυρο θα πρέπει να πουληθεί φθηνά.
Μια άλλη επιλογή είναι να πουλήσουν τα πετράδια ένα ένα και να λιώσουν τον χρυσό και το ασήμι. Ακόμα κι έτσι, τα προβλήματα είναι αναπόφευκτα. Οι πέτρες από το θησαυροφυλάκιο έχουν κοπή του 18ου αιώνα που διαφέρει σημαντικά από τη σύγχρονη κοπή, σύμφωνα με τον Τζούλιαν Ράντκλιφ. Η εταιρεία του, Art Loss Register, διατηρεί τη μεγαλύτερη βάση δεδομένων με κλεμμένα έργα τέχνης. Επομένως, τα μικρά διαμάντια θα πρέπει να κοπούν ξανά και τα μεγάλα σε μικρότερα κομμάτια. Ως αποτέλεσμα, η τιμή τους θα μειωθεί αρκετά τουλάχιστον βάσει μεγέθους και άρα σπουδαιότητας.
Το πώς θα δράσουν οι κακοποιοί είναι άγνωστο. Η ισραηλινή εταιρεία ασφαλείας CGI Group ισχυρίζεται ότι περίπου ένα μήνα μετά την εισβολή στο μουσείο, δύο κλεμμένα αντικείμενα –το λευκό διαμάντι της Σαξονίας και το σήμα του Πολωνικού Τάγματος του Λευκού Αετού– εμφανίστηκαν στη μαύρη αγορά.
Το άτομο με το οποίο η εταιρεία άρχισε αλληλογραφία ζήτησε ως αμοιβή για τα κοσμήματα 10 εκατ. δολάρια σε bitcoins.
«Επικοινωνήσαμε μαζί του σαν να αγοράζαμε κλεμμένα αντικείμενα» δήλωσε ο επικεφαλής της ομάδας CGI, Γιάακοβ Πέρι, ο οποίος στο παρελθόν ηγήθηκε της ισραηλινής μυστικής υπηρεσίας Shabak. «Φτιάξαμε έναν χάρτη στον οποίο σημειώθηκαν τα μέρη όπου διατίθεντο για σύναψη συμφωνίας και τον στείλαμε στη γερμανική εισαγγελία», είπε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η εταιρεία δεν πήρε ποτέ απάντηση. Επισήμως, οι ανακριτικές αρχές της Δρέσδης δήλωσαν ότι δεν βρήκαν καμία επιβεβαίωση ότι τα κοσμήματα είχαν πράγματι διατεθεί προς πώληση.
