Μεγάλες εταιρείες εμβολίων ετοιμάζουν εμβόλια για τη γρίπη των πτηνών σε περίπτωση που ο ιός Η5Ν1 που έχει σκοτώσει εκατομμύρια ζώα μεταλλαχθεί για να μολύνει τον άνθρωπο.
Οι εταιρείες παρασκευής εμβολίων GSK, Moderna και CSL Seqirus έχουν αρχίσει να αναπτύσσουν νέα εμβόλια για τον άνθρωπο που θα στοχεύουν το ταχέως εξαπλούμενο στέλεχος του ιού. Άλλοι, όπως η Sanofi, έχουν σε απόθεμα εμβόλια για τον ιό H5N1 που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως βάση για την παραγωγή εμβολίων προσαρμοσμένων στο στέλεχος που κυκλοφορεί σήμερα.
Οι επιδημιολόγοι υποστηρίζουν ότι ο κίνδυνος για τον άνθρωπο είναι χαμηλός, αλλά το φάσμα μιας άλλης πανδημίας που θα αλλάξει εκατοντάδες εκατομμύρια ζωές σε όλο τον κόσμο έχει δώσει ώθηση στην επιστημονική έρευνα.
Το στέλεχος που κατακλύζει σήμερα τους πληθυσμούς των πτηνών – H5N1 κλάση 2.3.4.4b, δεν έχει εξελιχθεί για να μολύνει τον άνθρωπο, αλλά έχει αρχίσει να εξαπλώνεται με πρωτοφανή ρυθμό στα θηλαστικά αφού προκάλεσε θανάτους ρεκόρ στα πτηνά – αυξάνοντας την προοπτική ότι το στέλεχος θα αποκτήσει επικίνδυνες μεταλλάξεις.
Ένα 11χρονο κορίτσι από την Καμπότζη έγινε πρόσφατα πρωτοσέλιδο όταν έγινε ο πρώτος άνθρωπος που πέθανε φέτος από τη γρίπη των πτηνών.
Όμως οι επιστήμονες από την Καμπότζη, οι οποίοι ανέλυσαν την αλληλουχία του γονιδιώματος του ιού, επιβεβαίωσαν ότι η κλάση που την σκότωσε – 2.3.2.1c – δεν είναι αυτή που προκαλεί μαζικούς θανάτους σε άγρια και οικόσιτα πτηνά παγκοσμίως.
Παρόλα αυτά, η αποδεδειγμένη ικανότητα του ιού να μεταλλάσσεται γρήγορα και να μεταπηδά από τα πτηνά στα θηλαστικά έχει αρχίσει να ανησυχεί τους ειδικούς. Έχουν σημειωθεί λιγότερα από 1.000 κρούσματα σε ανθρώπους, αλλά έχει σκοτώσει περίπου το 53% των ανθρώπων που έχουν διαγνωστεί με τη νόσο.
Ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Τέντρος Γκεμπρεγιέσους προειδοποίησε τον περασμένο μήνα: «Από τότε που εμφανίστηκε για πρώτη φορά ο Η5Ν1 το 1996, έχουμε δει μόνο σπάνια και μη συνεχή μετάδοση του Η5Ν1 προς και μεταξύ ανθρώπων, αλλά δεν μπορούμε να υποθέσουμε ότι αυτό θα παραμείνει έτσι και πρέπει να προετοιμαστούμε για οποιαδήποτε αλλαγή στο status quo».
Η τρέχουσα επιδημία της γρίπης των πτηνών έχει μολύνει ή σκοτώσει περισσότερα από 200 εκατομμύρια πτηνά παγκοσμίως και χιλιάδες θηλαστικά, συμπεριλαμβανομένων των μινκ στην Ισπανία, των φώκιων στις ΗΠΑ, των θαλάσσιων λιονταριών στη Νότια Αμερική και των δελφινιών στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Στελέχη της GSK, της Moderna και της CSL Seqirus δήλωσαν στο Reuters ότι αναπτύσσουν ή πρόκειται να δοκιμάσουν δείγματα εμβολίων για τον άνθρωπο που ταιριάζουν καλύτερα με τον υφιστάμενο τύπο. Η Sanofi, εν τω μεταξύ, δήλωσε ότι «είναι έτοιμη» να ξεκινήσει την παραγωγή, αν χρειαστεί, με τα υπάρχοντα στελέχη εμβολίου H5N1 σε απόθεμα.
Οι ΗΠΑ διαθέτουν επίσης απόθεμα κοτόπουλων για την παραγωγή αυγών που είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη εμβολίων κατά της γρίπης, μια μέθοδος που χρησιμοποιείται εδώ και περίπου 80 χρόνια.
Εκατοντάδες χιλιάδες αυγά μεταφέρονται καθημερινά σε κλειδωμένες και φυλασσόμενες εγκαταστάσεις, οι τοποθεσίες των οποίων δεν αποκαλύπτονται ως θέμα εθνικής ασφάλειας.
Για την παρασκευή του εμβολίου, ένας επιλεγμένος ιός εγχέεται σε αυγά κότας όπου επωάζεται και αναπαράγεται για λίγες ημέρες με τον ίδιο τρόπο που θα γινόταν σε έναν άνθρωπο.
Οι επιστήμονες συλλέγουν το υγρό μέσα στο αυγό που περιέχει τον ιό και τον αδρανοποιούν ώστε να μην μπορεί πλέον να προκαλέσει ασθένεια, τον καθαρίζουν και αφήνουν πίσω το κρίσιμο αντιγόνο που προκαλεί την ανοσολογική αντίδραση σε περίπτωση μόλυνσης.
Εν τω μεταξύ, η Moderna, κατασκευάστρια ενός από τα δύο εμβόλια mRNA για το Covid, εργάζεται πάνω σε ένα εμβόλιο γρίπης προσαρμοσμένο στη γρίπη των πτηνών χρησιμοποιώντας την ίδια τεχνολογία.
Η βάση της επιτυχημένης αξιοποίησης της τεχνολογίας mRNA από τη Moderna για το Covid-19 ήταν τα εμβόλια της εποχικής γρίπης.
Ενώ τα εμβόλια συνήθως χρειάζονται χρόνια, ακόμη και μια δεκαετία, για να αναπτυχθούν, η πανδημία Covid εκτόξευσε τη διαδικασία, παράγοντας δύο εξαιρετικά αποτελεσματικά εμβόλια mRNA σε λιγότερο από 12 μήνες.
Ο Ραφαέλ Ναχμπαγκάουερ, εκτελεστικός διευθυντής της Moderna για τις μολυσματικές ασθένειες, δήλωσε στο Politico ότι η εταιρεία ξεκινά κλινικές μελέτες για ένα εμβόλιο mRNA για την πανδημική γρίπη των πτηνών φέτος.
Όταν το κάνει, ελπίζει ότι θα μπορούσε να ανταποκριθεί «εντός δύο μηνών σε ένα πραγματικό ξέσπασμα πανδημίας» με ένα εμβόλιο εξοπλισμένο για την καταπολέμηση του συγκεκριμένου περιφερόμενου στελέχους.
Υπάρχει όμως η ανησυχία ότι, ενώ πολλές ποικιλίες εμβολίων κατά της γρίπης έχουν προεγκριθεί από τις ρυθμιστικές αρχές, μετριάζοντας τον κίνδυνο των χρονοβόρων κλινικών δοκιμών σε ανθρώπους που επιβραδύνουν την κρίσιμη διανομή των εμβολίων, η μαζική παραγωγή εκδόσεων που έχουν προσαρμοστεί ανάλογα με το συγκεκριμένο στέλεχος θα μπορούσε να διαρκέσει μήνες.
Ο Ράτζα Ρατζάραμ, επικεφαλής της παγκόσμιας ιατρικής στρατηγικής της CSL Seqirus, δήλωσε: «Η δημιουργία της πρώτης δόσης είναι το πιο εύκολο. Το πιο δύσκολο είναι η παραγωγή σε μεγάλες ποσότητες».
Πηγή: dailymail.co.uk
