Έχουν περάσει, 232 χρόνια από τη διακήρυξη των Δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη, 93 χρόνια από την ανακάλυψη της πενικιλίνης και την καταπολέμηση των ιών, 68 χρόνια από την παρουσίαση της δομής του γενετικού κώδικα (DNA) και 73 χρόνια από την ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ), και τώρα; Βρισκόμαστε στο επιστέγασμα των επιστημονικών, των τεχνολογικών και των ιατρικών εξελίξεων, δυστυχώς όμως δεν ξέρουμε τι να κάνουμε και πώς να αντιμετωπίσουμε την πανδημία του Covid-19. 

Ποιός θα το φανταζόταν πριν από μερικά χρόνια ότι θα κληθούμε να γίνουμε πρωταγωνιστές σε ένα σενάριο  κατ’ οίκον περιορισμού, με απαραίτητη την ειδική άδεια κυκλοφορίας και επιπλέον, την επιβολή χρηματικών προστίμων σε περίπτωση μη τήρησης των μέτρων όπως ορίστηκαν και ανακοινώθηκαν από την τωρινή Kυβέρνηση και τον Π.Ο.Υ. 

Μια πρωτόγνωρη, λοιπόν, κατάσταση για όλους σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σε αυτό το άρθρο, θα προσπαθήσουμε να εστιάσουμε στις συνέπειες που προέκυψαν κα προκύπτουν από την έλλειψη της σωματικής και αθλητικής δραστηριότητας μέσω του τρίπτυχου παιδιά-γονείς-προπονητές, όπως επίσης και στο ρόλο που θα πρέπει να διαδραματίσει καθένας από εμάς για την αντιμετώπιση αυτής της δύσκολης περιόδου.

Η επιρροή της πανδημίας στα παιδιά 

Αξιολογώντας σφαιρικά την παρούσα κατάσταση, τα παιδιά είναι οι μεγάλοι χαμένοι. Οι στατιστικές έρευνες, είναι όχι μόνο ενδεικτικές, αλλά και απογοητευτικές της κατάστασης που βιώνουν. Αύξηση σχεδόν 300%! της παραμονής των παιδιών στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, μείωση κατά 80% της σωματικής άσκησης, μεγάλη αύξηση της ψυχολογικής πίεσης και ένα ποσοστό μόνο στο 17% των παιδιών που συνεχίζουν να προπονούνται ικανοποιητικά.

Οι φωνές, κάθε μέρα πληθαίνουν, για τη ψυχολογική πίεση που υφίστανται τα παιδιά, λόγω της ξαφνικής στέρησης της καθημερινής τους προπονητικής ενασχόλησης, της κοινωνικής απομάκρυνσης τους από τους συναθλητές, τους προπονητές και συνολικά από όλο αυτό για το οποίο μόχθησαν και αγωνίστηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Την ευχαρίστηση δηλαδή, στο να συμμετέχουν και να προοδεύουν στο αγαπημένο τους άθλημα.

Δεν πρέπει να γελιόμαστε. Δυστυχώς, ένας χρόνος, βίαιης αποστασιοποίησης (με μικρά διαστήματα εξαιρέσεων) είναι πολύ μεγάλο διάστημα για να μπορέσουμε να το ¨κρύψουμε¨ και να εθελοτυφλούμε λέγοντας πως δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας. Όλες οι θετικές προσαρμογές που είχαν επιτευχθεί τις προηγούμενες περιόδους με μεγάλες προσπάθειες τείνουν να εξαφανιστούν και κανείς δεν ξέρει πότε και αν θα μπορέσουμε να ξαναμπούμε σε ομαλή τροχιά. Ίσως το χειρότερο μιας άσχημης κατάστασης είναι μια αβέβαιη κατάσταση που δεν προβλέπει κανένα σχεδιασμό επαναπρογραμματισμού. Και αυτό είναι που συνειδητοποιούμε και βιώνουμε πλέον όλοι μας..

Η θέση των γονιών και πώς να αντιμετωπίσουν τα νέα δεδομένα στη καθημερινή ζωή των παιδιών

«Πώς να αντιμετωπίσω αυτή την κατάσταση;»

«Πώς να διατηρήσω ταυτόχρονα τον ρόλο του γονέα, του δασκάλου, του προπονητή, του φίλου;»

«Πώς θα διαχειριστώ τα βίαια ξεσπάσματα του παιδιού μου που είναι αναγκασμένο, ουσιαστικά, να είναι ολημερίς και καθημερινώς κλεισμένο στους τέσσερις τοίχους;»

«Πώς να το εμπνεύσω στο να έχει πραγματοποιήσιμα κίνητρα ώστε να εξακολουθήσει να αγωνίζεται διατηρώντας σε υψηλό βαθμό τις φιλοδοξίες και τις αξίες του;»

Αυτά, είναι μερικά από τα ερωτήματα, που ταλανίζουν τους γονείς που μέσα σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας και οικονομικής-ως επί τω πλείστον – απραγίας, θα πρέπει να σηκώσουν άλλο ένα βαρύ φορτίο διαχείρισης σχέσεων και ανάδειξης κινήτρων για τα παιδιά τους. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν έτοιμες λύσεις σε πρωτοεμφανιζόμενα προβλήματα και καταστάσεις.

Το μόνο σίγουρο είναι πως θα πρέπει να αναλάβουν ένα μικρό μέρος από την μέχρι πρότινος έξω οικογενειακή «εκπαίδευση» με απλά και συνεπή βήματα. 

Αρχικά, οφείλουν να ξαναπροσαρμόσουν το πρόγραμμα τους στα νέα δεδομένα, ώστε να επιτυγχάνεται τουλάχιστον μια καθημερινή έξοδος για περπάτημα, ποδήλατο, πεζοπορία, ή άλλη αθλητική δραστηριότητα. Οι γονείς, αν μην τι άλλο, δύνανται να διδάξουν στα παιδιά τους δραστηριότητες και παιχνίδια που εφήρμοζαν οι ίδιοι προτού εμφανιστούν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και οι οθόνες. Η επανακοινωνικοποίηση, συνιστάται σε μεγάλο βαθμό από τους ψυχολόγους ώστε να αποσυμφορηθεί η ψυχολογική πίεση των παιδιών αλλά και για να καταστεί εφικτή και η ομαλότερη κοινωνική  επανεκκίνηση που θα ακολουθήσει. 

Είναι ανάγκη να εντυπωθεί στις συνειδήσεις όλων, ότι είναι προτιμότερο να  θυσιαστεί μια ώρα από τις οικιακές ή επαγγελματικές υποχρεώσεις, από το χρόνο παρακολούθησης τηλεόρασης ή και ξεκούρασης, ώστε να διατηρηθεί η ψυχική υγεία και η σωματική ευρωστία των παιδιών, καθώς και των γονιών. Αν οι ίδιοι επωφεληθούν μια φορά, τα παιδιά σίγουρα θα σωθούν. 

Είναι σημαντικό να δημιουργούνται σε αυτές τις ηλικίες καλές συνήθειες και πρότυπα συμπεριφοράς. Καθώς τα παιδιά, επί το πλείστον, εφαρμόζουν τακτικές μίμησης και θα βρίσκονται ήδη ένα βήμα μπροστά όταν ακολουθούν το καλό παράδειγμα. 

Γονείς, κάντε μια προσπάθεια να διατηρήσετε τα κίνητρα των παιδιών σας σε υψηλό βαθμό και να τα πείσετε πως αυτό είναι κάτι περαστικό από το οποίο και θα βγούμε όλοι πιο δυνατοί, συνειδητοποιημένοι και κερδισμένοι. 

Οι δυσκολίες και ο ρόλος των προπονητών 

Στο κομμάτι των προπονητών-καθοδηγητών των παιδιών, σε αυτές τις ηλικίες, τα πράγματα είναι επίσης πολύ δύσκολα. Όντας ένας επαγγελματικός κλάδος, ίσως από τους πιο βαριά πληττόμενους από την πανδημία, έχουν να αντιμετωπίσουν παιδιά που ΘΕΛΟΥΝ αλλά ΔΕΝ τους δίνεται η δυνατότητα, παιδιά που πρέπει να ‘’παρανομήσουν’’ για να κάνουν αυτό που αγαπάνε. 

Αν αυτό στην πρώτη περίοδο της καραντίνας ήταν μια φορά δύσκολο τώρα μοιάζει ανέφικτο. Αυτή η κατάσταση του σταμάτα-ξεκίνα του εμπρός-πίσω κάθε άλλο παρά διευκολύνει το έργο τους. Η όποια προσπάθεια για συνέχιση και συντήρηση της φυσικής κατάστασης με προγράμματα από το σπίτι είναι μεν φιλότιμη και καλοπροαίρετη αλλά δεν δίνει λύση στο πρόβλημα, ειδικά όταν το διάστημα της αποστασιοποίησης της δια ζώσης επαφής είναι τόσο μεγάλο.

Ο ρόλος των αρμόδιων φορέων  

Μία άλλη σημαντική παράμετρος στο πρόβλημα της πανδημίας και στον τρόπο προσαρμογής των ίδιων των φορέων καθώς και των παιδιών, είναι η διαχείριση και οι διευκολύνσεις των αρμοδίων τοπικών φορέων όσον αφορά τη χρήση εγκεκριμένων εξωτερικών εγκαταστάσεων από τους απλούς πολίτες..

Έχει παρατηρηθεί δυστυχώς, η πρακτική σε αρκετές περιοχές να κλειδώνονται οι αθλητικές εγκαταστάσεις, καθιστώντας αδύνατη τη χρήση από τους πολλούς, χωρίς να υπάρχει – ενώ θα μπορούσε- ένα υγειονομικό πρωτόκολλο στήριξης της μαζικής άθλησης με μέτρα, όπως η ύπαρξη δεδομένου αριθμού αθλουμένων ανά τ.μ, η διατήρηση των μεταξύ τους αποστάσεων, ο χρονικός περιορισμός παραμονής σε αυτό, η συμπλήρωση υπεύθυνης δήλωσης για την κατάσταση υγείας του, η καταγραφή αυτών κοκ. 

Είναι επιτακτική ανάγκη, οι φορείς αυτοί να αναλάβουν τις ευθύνες τους βοηθώντας τους πολίτες να παραμείνουν σε καλή φυσική και κυρίως ψυχολογική κατάσταση και να πάψουν να ‘’νίπτουν τας χείρας τους’’ διαλέγοντας τον εύκολο δρόμο του λουκέτου.

Ήρθε η ώρα της επανεκκίνησης 

Είναι καιρός, λοιπόν, να ετοιμαστούμε για το επόμενο στάδιο. 

Να προετοιμάσουμε τα επόμενα βήματα για την άμεση επανέναρξη του ερασιτεχνικού αθλητισμού. Η ανάγκη για συνεργασία παιδιών-γονέων-προπονητών-φορέων αθλητισμού για επαναφορά στην καθημερινότητα μας είναι πιο άμεση από ποτέ. Προτάσεις υπάρχουν και θα υπάρξουν. Θα πρέπει να μετατραπούν σε λύσεις. Τα παιδιά ήδη έχουν υποφέρει αρκετά και δυστυχώς οι μακροπρόθεσμες συνέπειες  στην ψυχολογία τους δεν έχουν και δεν δύνανται να υπολογιστούν αυτή την στιγμή.

Είναι καιρός να αρχίσουμε να απομακρύνουμε τα παιδιά μας από την ολοήμερη παγίδα της υπέρχρησης των ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Είναι ώρα, να αρχίσει η άθληση σταδιακά όπου αυτό είναι δυνατό, είτε αφορά άθληση σε εξωτερικούς χώρους είτε άθληση με ολιγομελή τμήματα σε κλειστούς χώρους, τηρώντας τα υπάρχοντα η καινούρια υγειονομικά πρωτόκολλα πάντοτε με σεβασμό στην πανδημία και στους συνανθρώπους μας.

Θα πρέπει να υπάρξει ένας μακροπρόθεσμος σχεδιασμός κατά προτίμηση χωρίς άμεσες αγωνιστικές υποχρεώσεις για να μην υπάρξουν βίαιες προσαρμογές με σκοπό το άμεσο αποτέλεσμα. Μας ενδιαφέρει να επαναφέρουμε τα παιδιά στον αθλητισμό με τις ελάχιστες δυνατές απώλειες. Χωρίς υπερβολές και χωρίς υπερπροσπάθειες για την κάλυψη του χαμένου εδάφους.

Να επανέλθουμε, επιτέλους, στα διαχρονικά οφέλη της ενασχόλησης με τον αθλητισμό, μη λησμονώντας τις θετικότατες επιδράσεις του. Η τόνωση της υγείας, η θωράκιση του οργανισμού, η κοινωνικοποίηση, η ύπαρξη ασφαλούς περιβάλλοντος και η εκπαίδευση στην προσπάθεια που πρέπει να καταβάλλεται, είναι αρχές και αξίες που θα πρέπει να επανέλθουν στο προσκήνιο μετά την τρομερή δοκιμασία που περνάμε όλοι αυτή την στιγμή. Και για να γίνει αυτό χρειάζεται η σύμπνοια και η ενεργοποίηση όλων.